Ppor. Józef Kraus ps. „Luty”

Urodzony 16 marca 1919 roku w Frysztaku, jako syn Józefa podpułkownika armii austro-węgierskiej (podczas I wojny światowej dowódca pułku artylerii na froncie bałkańskim) i Józefy z domu Święcicka (krewna podpułkownika WP II RP). Od 1937 roku w Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie. W kampanii wrześniowej 1939 roku kpr. pchor. w 2pp leg. w Sandomierzu. Udział w całym szlaku bitewnym pułku, aż do obrony Modlina, do dnia kapitulacji. Unika niewoli niemieckiej i wraca w rejon Pilzna k Tarnowa, gdzie włącza się w nurt działalności konspiracyjnej. W lutym 1940 roku został zaprzysiężony przez kpt. Leliwę w Narodowej Organizacji Wojskowej przyjmując pseudonim „Luty”. Po akcji scaleniowej w AK pełni funkcję Dowódcy placówki Pilzno. W konspiracji mianowany do stopnia podporucznika AK. Od 4 sierpnia 1944 roku w ramach Akcji Burza, na stanowisku oficer saper w sztabie I Batalionie 16 pp AK. Uczestniczył w działaniach batalionu do 9 września, kiedy batalion wychodzi pod osłoną nocy z pierwszego okrążenia na Ratówkach. Poza rejonem działań batalionu przypadkowo został aresztowany przez niemiecką żandarmerię. Hitlerowcy nie odkryli jego konspiracyjnej i partyzanckiej działalności. Pomimo to został wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschtwiz. Po trzydniowym postoju przed bramą obozu w Oświęcimiu pociąg pojechał dalej do obozu koncentracyjnego w Gross Rosen. Stamtąd  został skierowany do  obozu pracy przymusowej w Węglińcu (do maja 1945 roku Kolfurth) na Dolnym Śląsku. Przebywał tam do chwili oswobodzenia obozu przez armię sowiecką. Po zakończeniu wojny wrócił do Pilzna. Po krótkim pobycie w Pilźnie, w obawie przed represjami ze strony Urzędu Bezpieczeństwa wyjechał na Ziemie Odzyskane, gdzie podjął pracę w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym. Dzięki tej posadzie pomagał w przerzucie na zachód zagrożonych osób ze strony UB. Między innymi w maju 1946 roku współuczestniczył w przerzucie swojego dowódcy z NOW pułkownika Władysława Owoca ps.”Paweł” do zachodnich Niemiec i Francji. Następnie pracował jako nauczyciel w szkołach podstawowych w Potulińcu i Łobezie. Jego uczniowie wspominają, że uczył prawdziwej historii. W 1979 roku przeszedł na emeryturę. Nie należał do ZBOWiD i PZPR. Jak wspomina żołnierz batalionu ppłk dr Jerzy Pertkiewicz ps. „Drzazga” ppor. Luty uczestniczył w jednym ze spotkań żołnierzy batalionu „Barbara” organizowanych na terenie Ziemi Tarnowskiej. W latach osiemdziesiątych pomagał swojemu wnukowi w działalności opozycyjnej. W PRL podpisywał listy o uwolnienie więźniów politycznych. W Jego mieszkaniu w Łobezie był punkt kontaktowy dla działaczy opozycyjnych ze Szczecina, Gorzowa Wlkp. i Gdańska. Przechowywał również sprzęt poligraficzny oraz archiwum opozycyjne. Zmarł 08 marca 1988 roku w Szczecinie nie doczekawszy Niepodległości. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie. Kwatera 88c rząd 11 nr grobu 6. Pogrzeb był hołdem i pokłonem rodziny, przyjaciół, mieszkańców, byłych Jego uczniów i młodzieży, niezłomnemu oficerowi Armii Krajowej i nauczycielowi historii. W batalionie 16 pp. AK Barbara służył również jego brat bliźniaczy Zbigniew ps. Indianin, pracujący do sierpnia 1944 roku jako wtyczka w Arbaitsancie w Pilźnie (również nie żyje, zmarł we Wrocławiu).