Publiczna Szkoła Podstawowa im. Oddziału Regina II Armii Krajowej w Bistuszowej
Bistuszowa to miejscowość położona w gminie Ryglice, w powiecie tarnowskim, w województwie małopolskim. Rozlokowana jest na wzgórzach po dwóch stronach potoku Szwedka, stanowiąc środkową część Pogórza Ciężkowickiego. To jednocześnie północna granica Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki. Początki Bistuszowej sięgają prawdopodobnie I połowy XI wieku. Najpierw była własnością Benedyktynów z Tyńca by w XIV wieku stać się dobrem królewskim.
Od XV wieku została własnością szlachecką. W XVII wieku w Bistuszowej powstał dwór wraz z zabudowaniami gospodarczymi. W czasie I wojny światowej toczyły się w tym rejonie zaciekłe walki pomiędzy wojskami Austro-Węgier a armią rosyjską. Ostatnimi właścicielami majątku w Bistuszowej, do 1946r., była rodzina Bossowskich herbu Ślepowron.
Bistuszowa może się szczycić powstaniem Państwowej Szkoły Podstawowej już w 1907 r. Obchody Jubileuszu setnej rocznicy założenia i działalności szkoły miały miejsce 01.07.2007 r. Była to doskonała okoliczność do przypomnienia i uświadomienia wspólnocie lokalnej dumy z bogatych tradycji edukacyjnych, sukcesów i osiągnięć uczniów oraz absolwentów bistuszowskiej placówki edukacyjnej.
To wydarzenie stało się inspiracją do tworzenia szkoły na miarę kolejnego stulecia, czerpiąc z maksymy, że „pamięć o przeszłości oznacza zaangażowanie w przyszłość”. Na pamiątkę tego jubileuszu została w szkole odsłonięta okolicznościowa tablica.
Od 1 września 2008 r. prowadzenie Publicznej Szkoły Podstawowej w Bistuszowej przejęło Stowarzyszenie Bistuszowian i Uniszowian.
Mieszkańcy Bistuszowej i Uniszowej, podobnie jak całej gminy Ryglice z wielkim szacunkiem odnoszą się do tradycji patriotycznych i historii swojej Małej Ojczyzny. W szczególny sposób pielęgnują pamięć o działalności konspiracyjnej prowadzonej przez jej mieszkańców w Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), Armii Krajowej(AK) czy Batalionach Chłopskich(BCh) w ramach Polskiego Państwa Podziemnego. Wielu mieszkańców bowiem było żołnierzami I batalionu „Barbara” 16 pp AK, który operował w ramach Akcji „Burza” m.in. w tym rejonie.
Najwięcej mieszkańców gminy Ryglice pełniło służbę w 3 kompanii „Regina” a później w samodzielnym Oddziale dywersyjnym „Regina II” dowodzonym przez porucznika Zdzisława Bossowskiego ps. „Kajetan”, którego miejscem urodzenia był wspomniany wcześniej dwór w Bistuszowej. Oddział „Regina II” w sposób tragiczny został rozbity w nierównej i zdradzieckiej walce przez niemieckich okupantów 17 października 1944 roku w Dąbrach. Pamięć o poległych i spoczywających w Dąbrach żołnierzach jest pielęgnowana w sposób szczególny.
W nurt kultywowania pamięci o tamtych dniach swoimi działaniami wpisuje się również Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej. To właśnie z inicjatywy Dyrektor Szkoły mgr Bogumiły Ziemian, Rady Pedagogicznej, rodziców, uczniów oraz samego Stowarzyszenia Bistuszowian i Uniszowian zrodził się i został zrealizowany pomysł nadania Publicznej Szkole Podstawowej w Bistuszowej imienia Oddziału „Regina II” Armii Krajowej. Ta sfera aktywności szkoły doskonale wpisuje się w realizację statutowych celów Stowarzyszenia – jako organu prowadzącego szkołę – zdefiniowanych jako działanie na rzecz „(…) dziedzictwa kulturowego(…)” realizowanego m.in. poprzez zadania w zakresie „(…) poszanowania tradycji”.
Uroczystość nadania szkole imienia Oddziału „Regina II” Armii Krajowej rozpoczęła się Mszą św. celebrowaną w dniu 21.09.2015 r. pod przewodnictwem ks. kpt. dr. Piotra Gajdy kapelana Tarnowskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Wtedy też poświęcono nowy sztandar szkoły.
Następnie mgr inż. Grzegorz Wojtanowski – Prezes Stowarzyszenia Bistuszowian i Uniszowian wręczył Pani Dyrektor Akt nadania Publicznej Szkole Podstawowej w Bistuszowej imienia Oddziału „Regina II” Armii Krajowej a przedstawiciele Rady Rodziców przekazali na jej ręce sztandar.
Po uroczystym ślubowaniu uczniów szkoła zaprezentowała program artystyczny pt. „Wspomnienie”. Uroczystość uświetniła parafialna Orkiestra Dęta z Siedlisk.
Gośćmi Szkoły podczas tego wydarzenia byli: płk dr Jerzy Pertkiewicz ps. „Drzazga”, – żołnierz oddziału „Regina II”, kpt. Jacek Popiel ps. „Lipek”- żołnierz pocztu dowódcy I Batalionu „Barbara 16pp AK, rodziny żołnierzy poległych w Dąbrach w osobach: Marii Gajewskskiej – siostry Janka Żurowskiego ps. „Żuraw”, Krystyny Bartnik – Kitajewskiej – rodzina Janka Żurowskiego ps. „Żuraw”, Romana Wawrzyniaka – siostrzeńca Józefa Podkówki, Janiny i Jerzego Podkówka ps. „Skobel” – rodziny Józefa Podkówki, Anny i Romana Pająków – wnuczki z mężem por. Leona Łuczkiewicza oraz Barbary Łań – siostrzenicy Franciszka Rubina ps. „Murzyn II”. Przybyli także przedstawiciele tarnowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej: Irena Ciężadło, Elżbieta i Antoni Ziębowie, Zygmunt Pertkiewicz – syn pułkownika „Drzazgi”, ks. kpt. dr Piotr Gajda – kapelan Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Koło Tarnów oraz o. Kazimierz Głaz – kapelan Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Świętokrzyskiego. Władze państwowe i samorządowe reprezentowali: Michał Wojtkiewicz – poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Hanna Skalska – starszy wizytator delegatury Małopolskiego Kuratorium Oświaty w Tarnowie, Bernard Karasiewicz – Burmistrz Ryglic, Adam Drogoś – Burmistrz Tuchowa a także dr Kazimierz Fudala – były Wójt Rzepiennika Strzyżewskiego – honorowy kustosz pamięci o żołnierzach oddziału „Regina II” spoczywających w Dąbrach. Były obecne również liczne delegacje szkół gminy Ryglice i powiatu tarnowskiego noszących imiona związane z Armią Krajową w tym 16pp Ziemi Tarnowskiej wraz z pocztami sztandarowymi.
Dzień 17 października został ustanowiony Świętem szkoły.
Społeczność szkolna uczestniczy corocznie w uroczystościach rocznicowych w Jamnej oraz w Dąbrach. Dyrekcja szkoły wraz z Gronem Pedagogicznym poprzez atrakcyjne formy edukacyjne włącza młodzież oraz rodziców do obchodów ważnych rocznic i świąt państwowych oraz tych związanych z polskimi tradycjami narodowymi i orężnymi. Młodzież szkolna bierze udział m.in. w Gminnym Konkursie Recytatorskim Poezji Patriotycznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego a także w powiatowym Konkursie Wiedzy Historycznej „Od Oleandrów do Łowczówka”.
Z inicjatywy płk. dr. Jerzego Pertkiewicza, przy wsparciu bistuszowskiej szkoły, Stowarzyszenia oraz władz Ryglic, 23 czerwca 2016 roku, za zgodą obecnych właścicieli dworu w Bistuszowej, odbyła się uroczystość patriotyczno-religijna, podczas której w Dworze, została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona porucznikowi Zdzisławowi Bossowskiemu ps. ?Kajetan? – dowódcy Oddziału Armii Krajowej „Regina II”.