Publiczna Szkoła Podstawowa im. Oddziału Regina II Armii Krajowej w Bistuszowej

Bistuszowa to miejscowość położona w   gminie Ryglice, w powiecie tarnowskim, w województwie małopolskim. Rozlokowana jest na wzgórzach po dwóch stronach potoku Szwedka,  stanowiąc środkową część Pogórza Ciężkowickiego. To jednocześnie północna granica Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki. Początki Bistuszowej sięgają prawdopodobnie I połowy XI wieku. Najpierw była własnością Benedyktynów z Tyńca by w XIV wieku stać się dobrem królewskim.

Od XV wieku została własnością szlachecką. W XVII wieku w Bistuszowej powstał dwór wraz z zabudowaniami gospodarczymi. W czasie I wojny światowej toczyły się w tym rejonie zaciekłe walki pomiędzy wojskami Austro-Węgier a armią rosyjską. Ostatnimi właścicielami majątku w Bistuszowej, do 1946r., była rodzina Bossowskich herbu Ślepowron.

Bistuszowa może się szczycić powstaniem Państwowej Szkoły Podstawowej już w  1907 r. Obchody Jubileuszu setnej rocznicy założenia i działalności szkoły miały miejsce  01.07.2007 r.  Była to doskonała okoliczność do przypomnienia i uświadomienia wspólnocie lokalnej dumy z bogatych tradycji edukacyjnych,  sukcesów i osiągnięć uczniów oraz absolwentów bistuszowskiej placówki edukacyjnej.

To wydarzenie stało się   inspiracją do tworzenia szkoły  na miarę kolejnego stulecia,  czerpiąc  z maksymy, że „pamięć o przeszłości oznacza zaangażowanie w przyszłość”. Na pamiątkę tego jubileuszu została w szkole odsłonięta okolicznościowa tablica.

Od 1 września 2008 r. prowadzenie Publicznej Szkoły Podstawowej w Bistuszowej przejęło Stowarzyszenie Bistuszowian i Uniszowian.

Mieszkańcy Bistuszowej i Uniszowej, podobnie jak całej gminy Ryglice z wielkim szacunkiem odnoszą się do tradycji patriotycznych i historii swojej Małej Ojczyzny. W szczególny sposób pielęgnują pamięć o działalności konspiracyjnej prowadzonej przez jej mieszkańców w   Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), Armii Krajowej(AK) czy Batalionach Chłopskich(BCh) w ramach Polskiego Państwa Podziemnego. Wielu mieszkańców bowiem było żołnierzami I batalionu „Barbara” 16 pp AK, który operował w ramach Akcji „Burza” m.in. w tym rejonie.

Najwięcej mieszkańców gminy Ryglice pełniło służbę w 3 kompanii „Regina” a później w samodzielnym Oddziale dywersyjnym „Regina II” dowodzonym przez porucznika Zdzisława Bossowskiego ps. „Kajetan”, którego miejscem urodzenia był wspomniany wcześniej   dwór  w Bistuszowej. Oddział „Regina II” w sposób tragiczny został rozbity w nierównej  i zdradzieckiej walce przez niemieckich okupantów 17 października 1944 roku w Dąbrach. Pamięć o poległych i spoczywających w Dąbrach żołnierzach jest pielęgnowana w sposób szczególny.

W  nurt kultywowania   pamięci o tamtych dniach swoimi działaniami wpisuje się również Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej. To właśnie z inicjatywy  Dyrektor Szkoły mgr Bogumiły Ziemian,  Rady Pedagogicznej, rodziców, uczniów  oraz samego Stowarzyszenia Bistuszowian i Uniszowian zrodził się  i został zrealizowany pomysł nadania Publicznej Szkole Podstawowej  w Bistuszowej imienia Oddziału „Regina II” Armii Krajowej. Ta sfera aktywności szkoły doskonale wpisuje się w realizację statutowych celów Stowarzyszenia – jako organu prowadzącego szkołę –  zdefiniowanych jako   działanie na rzecz  „(…) dziedzictwa kulturowego(…)” realizowanego m.in. poprzez  zadania w zakresie „(…) poszanowania tradycji”.

Uroczystość nadania szkole imienia  Oddziału  „Regina II” Armii Krajowej  rozpoczęła się   Mszą św. celebrowaną w dniu 21.09.2015 r. pod przewodnictwem ks. kpt. dr.  Piotra Gajdy kapelana Tarnowskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Wtedy też poświęcono nowy sztandar szkoły.

Następnie mgr inż. Grzegorz Wojtanowski – Prezes Stowarzyszenia Bistuszowian i Uniszowian wręczył  Pani Dyrektor Akt nadania Publicznej Szkole Podstawowej w Bistuszowej imienia Oddziału „Regina II” Armii Krajowej a przedstawiciele Rady Rodziców przekazali na jej ręce sztandar.

Po   uroczystym ślubowaniu uczniów  szkoła zaprezentowała program artystyczny pt. „Wspomnienie”. Uroczystość uświetniła parafialna Orkiestra Dęta z Siedlisk.

Gośćmi   Szkoły podczas tego wydarzenia byli:  płk dr Jerzy Pertkiewicz ps. „Drzazga”, – żołnierz oddziału „Regina II”, kpt. Jacek Popiel ps. „Lipek”- żołnierz pocztu dowódcy  I Batalionu „Barbara 16pp AK, rodziny żołnierzy poległych w Dąbrach w osobach: Marii Gajewskskiej – siostry Janka Żurowskiego ps. „Żuraw”, Krystyny Bartnik – Kitajewskiej – rodzina  Janka Żurowskiego ps. „Żuraw”, Romana Wawrzyniaka – siostrzeńca Józefa Podkówki, Janiny i Jerzego Podkówka ps. „Skobel” – rodziny Józefa Podkówki, Anny i Romana Pająków – wnuczki z mężem por. Leona Łuczkiewicza oraz Barbary Łań – siostrzenicy Franciszka Rubina ps. „Murzyn II”. Przybyli także przedstawiciele tarnowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej: Irena Ciężadło,  Elżbieta i Antoni Ziębowie, Zygmunt Pertkiewicz – syn pułkownika „Drzazgi”, ks. kpt. dr Piotr Gajda –  kapelan Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Koło Tarnów  oraz o. Kazimierz Głaz – kapelan Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Świętokrzyskiego. Władze państwowe i samorządowe reprezentowali: Michał Wojtkiewicz – poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Hanna Skalska – starszy wizytator delegatury Małopolskiego Kuratorium Oświaty   w Tarnowie,  Bernard Karasiewicz – Burmistrz Ryglic, Adam Drogoś – Burmistrz Tuchowa a także dr Kazimierz Fudala – były Wójt Rzepiennika Strzyżewskiego – honorowy kustosz pamięci o żołnierzach oddziału „Regina II” spoczywających w Dąbrach. Były obecne również liczne delegacje szkół gminy Ryglice i powiatu tarnowskiego noszących imiona związane z Armią Krajową w tym 16pp Ziemi Tarnowskiej wraz z pocztami sztandarowymi.

Dzień 17 października został ustanowiony Świętem szkoły.

Społeczność szkolna uczestniczy corocznie w uroczystościach rocznicowych w Jamnej oraz w Dąbrach. Dyrekcja szkoły wraz z Gronem Pedagogicznym poprzez atrakcyjne formy edukacyjne włącza młodzież oraz rodziców do obchodów ważnych rocznic i świąt państwowych oraz tych związanych z polskimi tradycjami narodowymi i orężnymi. Młodzież szkolna bierze udział m.in. w Gminnym Konkursie Recytatorskim Poezji Patriotycznej  im. Marszałka Józefa Piłsudskiego a także w powiatowym Konkursie Wiedzy Historycznej „Od Oleandrów do Łowczówka”.

Z inicjatywy płk. dr. Jerzego Pertkiewicza, przy wsparciu bistuszowskiej szkoły, Stowarzyszenia oraz władz Ryglic, 23 czerwca 2016 roku, za zgodą obecnych właścicieli  dworu w Bistuszowej, odbyła się uroczystość patriotyczno-religijna, podczas której w Dworze, została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona porucznikowi Zdzisławowi  Bossowskiemu ps. ?Kajetan? – dowódcy Oddziału Armii Krajowej  „Regina II”.