Por. M. Steczyszyn ps. „Kalina”

Urodził się 9 października 1911 roku w Bochni. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczęszczał do gimnazjum, gdzie złożył egzamin maturalny. We września 1932 roku rozpoczął wojskowe przeszkolenie unitarne i naukę w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Różanie, którą ukończył w sierpniu 1933 roku. W październiku tegoż roku rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie koło Ostrowi Mazowieckiej, którą ukończył z pozytywnym wynikiem w sierpniu 1935 roku i 15 października został mianowany podporucznikiem. Otrzymał przydział do 8 pp Legionów w Lublinie jako dowódca plutonu. W 1938 roku ukończył specjalistyczny kurs dla dowódców kompanii o specjalności przeciwpancernej. Po powrocie do macierzystego pułku został dowódcą plutonu w kompanii przeciwpancernej. 19 marca 1939 roku został awansowany do stopnia porucznika. W kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził kompanią przeciwpancerną 8 pp Legionów. Walczył pod Iłżą, a po rozproszeniu pułku, z częścią żołnierzy i oficerów przedostał się na Lubelszczyznę. 22?24 września walczył pod Tarnawatką i Krasnobrodem (druga bitwa pod Tomaszowem Lubelskim), w której 8 pp Legionów został ostatecznie rozbity. Po zakończeniu kampanii wrześniowej powrócił w rejon Bochni i Tarnowa. Żołnierz ZWZ – AK: od 1942 roku oficer wyszkolenia Obwodu Tarnowskiego AK, od października tegoż roku oficer wyszkolenia w sztabie Inspektoratu Rejonowego AK Tarnów. Funkcję tę sprawował do czasu rozpoczęcia akcji „Burza” na ziemi tarnowskiej. Odpowiadał za szkolenie w konspiracyjnej szkole podoficerskiej i podchorążych piechoty AK na terenie Inspektoratu Tarnów, koordynował i nadzorował szkolenie żołnierzy AK w obwodach AK Tarnów, Brzesko i Dąbrowa Tarnowska. Przeszedł cały szlak bojowy I batalionu „Barbara” 16 pp AK jako dowódca 4 kompanii „Ewa”, w większości rekrutującej się z placówki AK „Monika” w Mościskach. Ponad 75% tej kompanii stanowili harcerze Mościckiego Hufca Szarych Szeregów. Zbiórka 4 kompanii do „Burzy” nastąpiła na południe od Zgłobic, skąd kompania przeszła w rejonie lasów Dąbrówki Szczepanowskiej, Lubinki i Ostrej Góry w gminie Pleśna. Do batalionu dołączyła w Ratówkach 17 sierpnia 1944 roku, prowadząc do tego czasu samodzielne działania bojowo-dywersyjne. Por. „Kalina” ze swoimi żołnierzami uczestniczył w wielu potyczkach i akcjach, m.in. 12 września 1944 roku w walkach na Suchej Górze, w nocy z 14 na 15 sierpnia w akcji na pociąg w Zawodziu-Zborowicach k. Pławnej, 25 września w boju pod Jamną, a także 10 października 1944 roku w akcji „Maślanej”, na szosie w Lubince, którą dowodził kpt. „Leliwa”. Po rozformowaniu batalionu, pod koniec października 1944 roku wrócił do Tarnowa, gdzie objął funkcję komendanta Podobwodu AK dla placówek: Tarnów, Mościce i Biała, którymi kierował do 19 stycznia 1945 roku, tj. do rozwiązania AK. Rozkazem Komendanta Głównego AK z 23 stycznia 1945 roku został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem 1 stycznia 1945 roku. Po rozwiązaniu AK nadal w konspiracji: najpierw w Ruchu Oporu Armii Krajowej (ROAK), następnie Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj (DSZ). Utworzył i kierował nową strukturą zbudowaną na bazie podobwodu tarnowskiego AK do końca maja 1945 roku. W konspiracji używał nazwisk Józef Bielatowicz i Michał Bojanowski. Zagrożony aresztowaniem, latem 1945 roku przedostał się przez „zieloną granicę” do Włoch, gdzie 27 sierpnia 1945 roku wstąpił do 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Otrzymał przydział do 7 Dywizji Piechoty, a następnie do 2 pułku artylerii przeciwpancernej. 9 lipca 1946 roku przybył do Wielkiej Brytanii, gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy dywizjonu 2 pułku pancernego. Prawdopodobnie przeszedł przeszkolenie specjalne w służbie alianckiej, po którym miał przebywać kilka razy w ówczesnej Polsce z zadaniami wywiadowczymi. Następnie zamieszkał w Stanach Zjednoczonych, gdzie zmienił nazwisko na Sten.  Zmarł w Chicago 17 listopada 1977 roku. Dzięki staraniom żony, trumna z jego doczesnymi szczątkami została sprowadzona do Polski. W dniu 26 listopada 1977 roku został uroczyście pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu komunalnym w Bochni przy ul. Orackiej (kwat. Nr 33., dziewiąty grobowiec z jasnego marmuru tuż przy alejce licząc od rondka ze świerkiem). W pogrzebie wzięła udział rodzina, żołnierze jego kompanii „Ewa” oraz towarzysze broni z batalionu „Barbara”, oraz bocheńskie środowisko kombatantów. 

Ministry of Defence UK, Army Record Center – Polish Section; nota opracowana przez Tadeusza Łaszczewskiego; relacja rodziny Steczyszynów; S. Derus, op. cit.; H. Żelewski, Dzieje bojowe 8 pułku piechoty Legionów w walkach obronnych 1939 roku, Lublin 1984; R. Rybka, K. Stepan, Awanse oficerów w Wojsku Polskim 1935-1939, Kraków 2003. oraz Arch. CAW Warszawa.

Opracował:

Krzysztof Sikora